کد مطلب:146 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:297
احکام رَهـن
مسأله 2406 ـ رهن یا وثیقه گذاشتن آن است كه بدهكار مقداری از مال خود را نزد طلبكار بگذارد كه اگر طلب او را بموقع ندهد طلبش را از آن مال به دست آورد.
مسأله 2407 ـ در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر كه بدهكار مال خود را به قصد گرو، به طلبكار بدهد و طلبكار هم به همین قصد بگیرد رهن صحیح است.
مسأله 2408 ـ گرو دهنده و كسی كه مال را گرو می گیرد باید مكلّف و عاقل باشند و كسی آنها را مجبور نكرده باشد، و نیز گرو دهنده باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكند، بلكه اگر بواسطه ورشكستگی مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگیری كرده باشد نمی تواند مال خود را گرو بگذارد.
مسأله 2409 ـ انسان مالی را می تواند گرو بگذارد كه شرعاً بتواند در آن تصرف كند. و اگر مال كس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است كه صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم، مانند اسنادی كه در زمان ما برای استیفاء حق صاحب حق وثیقه گذاشته می شود.
مسأله 2410 ـ چیزی را كه گرو می گذارند، باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس اگر شراب و آلات قمار و مانند آن از چیزهائی كه مالیّت شرعی و یا چیزهائی كه مالیّت عرفی ندارند گرو بگذارند درست نیست.
مسأله 2411 ـ منافع چیزی را كه گرو می گذارند، مال مالك آن است.
[399]
مسأله 2412 ـ گرو دهنده و گرو گیرنده نمی توانند مالی را كه گرو گذاشته شده، بدون اجازه یكدیگر ملك كسی كنند، مثلا ببخشند یا بفروشند. ولی اگر یكی از آنان آن را ببخشد یا بفروشد، بعد دیگری بگوید راضی هستم اشكال ندارد.
مسأله 2413 ـ اگر طلبكار چیزی را كه گرو برداشته با اجازه بدهكار بفروشد رهن باطل می شود، و پول آن رهن نیست، مگر اینكه قبول وكالت در فروش مشروط به رهن گذاشتن پول آن باشد.
مسأله 2414 ـ اگر موقعی كه باید بدهی خود را بدهد طلبكار مطالبه كند و او ندهد، طلبكار می تواند مالی را كه گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و باید بقیه را به بدهكار بدهد، اگر به مجتهد جامع الشرائط دسترسی دارد، بنابر احتیاط واجب باید برای فروش آن از مجتهد جامع الشرائط اجازه بگیرد.
مسأله 2415 ـ اگر بدهكار غیر از خانه ای كه متناسب شأن اوست و در آن نشسته و چیزهایی كه مانند اثاثیه خانه، محل احتیاج او است، چیز دیگری نداشته باشد. طلبكار نمی تواند طلب خود را از او مطالبه كند، ولی اگر مالی را كه گرو گذاشته خانه و اثاثیه هم باشد، طلبكار می تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.
مسأله 2416 ـ احتیاط واجب آن است كه گرو بدون تحویل دادن به طلبكار صورت نمی گیرد.
مسأله 2417 ـ در میان بعضی از مردم معمول است كه وامی به صاحب خانه می دهند و خانه او را گرو بر می دارند به شرط آنكه قیمت كمتری جهت مال الاجاره بپردازند، یا اصلا مال الاجاره ندهند و آنرا خانه رهنی می گویند این كار ربا و حرام است، راه صحیح آن است كه اوّل خانه را به مستأجر به مبلغی اجاره بدهد ولو مقدار كمی باشد و در ضمن اجاره شرط نماید كه مستأجر باید فلان مقدار وام به او بدهد در این صورت ربا نیست و حلال است و عنوان رهن وجود ندارد.
مسأله 2407 ـ در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر كه بدهكار مال خود را به قصد گرو، به طلبكار بدهد و طلبكار هم به همین قصد بگیرد رهن صحیح است.
مسأله 2408 ـ گرو دهنده و كسی كه مال را گرو می گیرد باید مكلّف و عاقل باشند و كسی آنها را مجبور نكرده باشد، و نیز گرو دهنده باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكند، بلكه اگر بواسطه ورشكستگی مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگیری كرده باشد نمی تواند مال خود را گرو بگذارد.
مسأله 2409 ـ انسان مالی را می تواند گرو بگذارد كه شرعاً بتواند در آن تصرف كند. و اگر مال كس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است كه صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم، مانند اسنادی كه در زمان ما برای استیفاء حق صاحب حق وثیقه گذاشته می شود.
مسأله 2410 ـ چیزی را كه گرو می گذارند، باید خرید و فروش آن صحیح باشد، پس اگر شراب و آلات قمار و مانند آن از چیزهائی كه مالیّت شرعی و یا چیزهائی كه مالیّت عرفی ندارند گرو بگذارند درست نیست.
مسأله 2411 ـ منافع چیزی را كه گرو می گذارند، مال مالك آن است.
[399]
مسأله 2412 ـ گرو دهنده و گرو گیرنده نمی توانند مالی را كه گرو گذاشته شده، بدون اجازه یكدیگر ملك كسی كنند، مثلا ببخشند یا بفروشند. ولی اگر یكی از آنان آن را ببخشد یا بفروشد، بعد دیگری بگوید راضی هستم اشكال ندارد.
مسأله 2413 ـ اگر طلبكار چیزی را كه گرو برداشته با اجازه بدهكار بفروشد رهن باطل می شود، و پول آن رهن نیست، مگر اینكه قبول وكالت در فروش مشروط به رهن گذاشتن پول آن باشد.
مسأله 2414 ـ اگر موقعی كه باید بدهی خود را بدهد طلبكار مطالبه كند و او ندهد، طلبكار می تواند مالی را كه گرو برداشته بفروشد و طلب خود را بردارد و باید بقیه را به بدهكار بدهد، اگر به مجتهد جامع الشرائط دسترسی دارد، بنابر احتیاط واجب باید برای فروش آن از مجتهد جامع الشرائط اجازه بگیرد.
مسأله 2415 ـ اگر بدهكار غیر از خانه ای كه متناسب شأن اوست و در آن نشسته و چیزهایی كه مانند اثاثیه خانه، محل احتیاج او است، چیز دیگری نداشته باشد. طلبكار نمی تواند طلب خود را از او مطالبه كند، ولی اگر مالی را كه گرو گذاشته خانه و اثاثیه هم باشد، طلبكار می تواند بفروشد و طلب خود را بردارد.
مسأله 2416 ـ احتیاط واجب آن است كه گرو بدون تحویل دادن به طلبكار صورت نمی گیرد.
مسأله 2417 ـ در میان بعضی از مردم معمول است كه وامی به صاحب خانه می دهند و خانه او را گرو بر می دارند به شرط آنكه قیمت كمتری جهت مال الاجاره بپردازند، یا اصلا مال الاجاره ندهند و آنرا خانه رهنی می گویند این كار ربا و حرام است، راه صحیح آن است كه اوّل خانه را به مستأجر به مبلغی اجاره بدهد ولو مقدار كمی باشد و در ضمن اجاره شرط نماید كه مستأجر باید فلان مقدار وام به او بدهد در این صورت ربا نیست و حلال است و عنوان رهن وجود ندارد.